Antwoord van Mgr. Oster, Bisschop van Passau, aan Mgr. Bonny van Antwerpen: Bekering is nodig!

Dit is een vertaling van een bericht van Mgr. Oster geschreven op Facebook, enkele maanden geleden. Gezien de oorspronkelijke tekst in het Duits is, had ik gehoopt elders een vertaling te vinden, maar tot op heden heb ik die nog niet gezien. Gezien de blijvende onrust naar aanleiding van de synode in oktober, is het bericht echter nog relevant vandaag. Allicht was het beter geweest als ook Vlaamse bisschoppen een antwoord hadden gegeven op de brief van Mgr. Bonny. Blijkbaar maken ze zich niet zo veel zorgen over onze ziel, dat ze de brief onbeantwoord hebben gelaten.

Beste vrienden op Facebook, opnieuw een beste groet van uit Rome, waar we deze dagen veel gesproken hebben rond de tekst die de bisschop van Antwerpen, J. Bonny heeft gepubliceerd in het licht van de synode in oktober.
Ik wil op de eerste plaats Mgr. Bonny bedanken voor de  problemen die hij opnoemt en de vinger legt in enkele open wonden. Wanneer men leest voelt men dat hij dicht bij de mensen is.
Ik waardeer de toon die gebruikt werd. De argumentatie is duidelijk, omschreven en voorzichtig. En ook met respect voor hen die anders zouden denken.
Ik deel persoonlijk niet zijn mening als hij praat over 'doctrine, geweten, natuurlijk recht, sensus fidei en gewicht van het instituut' - zonder te ontkennen dat zijn argumenten allicht beantwoorden aan de verwachtingen van deze tijd.
Dat wil zeggen dat we moeten strijden voor de waarheid, voor een rechte/waarachtige weg van de Kerk, waar we samen met Paus Franciscus het gelaat van de Kerk vol van barmhartigheid voor de mens kunnen tonen.
Deze tekst serieus nemen zal ons helpen om elkaar te beluisteren door onze verschillende gezichtspunten te verduidelijken en onze analyse verdiepen zodat we samen tot een beter oordeel kunnen komen.
Op dit moment kan ik niet op eenzelfde niveau antwoorden; Maar ik deel u enkele overwegingen mee over dit onderwerp. Naar mijn oordeel houdt Mgr. Bonny zich vooral bezig met het verschil tussen de wet in haar algemeen en haar toepassing in enkele concrete gevallen aan de andere kant.
Dat is altijd zo geweest, als het gaat om wetten. Algemene wetten hebben nooit kunnen beantwoorden aan alle specifieke gevallen.
Er is altijd een speciaal oordeel nodig in ieder geval.
Dat is zeker het gezichtspunt van Mgr. Bonny als het gaat om het beoordelen van de positie van de Kerk over het huwelijk en de familie, zeker in een gemeenschap die zo complex is als de onze en die niet meer wil horen spreken over recht of over doctrine.
Vandaar zijn neiging om de algemene wet te willen veranderen aan de praktische toepassing in verschillende gevallen die zich kunnen voordoen.

Bijvoorbeeld wanneer hij spreekt over het geweten en de natuurwet: in theorie zegt hij dat er een objectieve realiteit is, maar in de praktijk vindt hij wat goed en juist is wat aan een concrete levenssituatie voldoet. Natuurlijk zegt hij dat op een genuanceerde manier, maar fundamenteel is dat subjectivisme. Dat lijkt me zijn standpunt.

Zijn argumentatie wordt onderbouwd met een lezing van het Evangelie waar Jezus zich iedere keer aan de kant van de persoon plaatst, van het specifieke geval, tegenover een abstracte wet.
Blijkbaar zou dat beantwoorden aan een algemene tendens in het Evangelie: Jezus tegenover de farizeeën, tegenover de starheid van een wet, die de mens uit het oog zou verliezen. Daarmee lijkt Mgr. Bonny zich in goed gezelschap te zetten, maar naar mijn ogen vergeet hij iets essentieels.

Wat is dat essentiële dan uit de mond van Jezus? Dat is het eerste woord van het Evangelie van St. Marcus: 'De tijd is rijp en het koninkrijk van God is op handen. Bekeer u! Heb geloof in het Evangelie.' (Mc 1,15)

Jezus in Zijn persoon is de vervulling van de tijd en het Koninkrijk van God. Het is in zijn nabijheid dat het nieuwe zit, het heil.
De mensen die hij ontmoet worden steeds uitgenodigd om Hem nabij te zijn, Zijn weg doorheen de tijd wordt begeleid van mirakels, genezingen en gunsten aan de mensen. In die zin zit hij dicht bij de argumenten van de bisschop van Antwerpen.
Maar tegelijkertijd maakt Jezus ook steeds duidelijk dat vanuit de genade van Zijn nabijheid ook een eis komt: Men kan zich niet door Hem laten raken of genezen, of maar in Zijn gezelschap verblijven, zonder de eis van een bekering.
Men kan niet in Zijn Liefde blijven onder zijn blik, zonder ook de uitdaging aan te gaan van zijn waarachtigheid, zijn koningschap, zijn heiligheid, zijn oneindige diepte.
Ja, zo is het echt: zolang men mooie verhalen verteld over het koninkrijk waar de broden zich vermenigvuldigen voor iedereen, volgt de menigte hem. Maar zodra hij zich wat beter doet kennen zoals hij echt is, en waar het in werkelijkheid om draait - om te beslissen Hem te volgen, en het leven te geven voor Hem- haken er meer en meer mensen af, zelfs bijna allemaal, zeker bij het ondraagbare  einde op het Kruis, waar hij bijna alleen achterblijft.
Aan hen die Hem niet willen volgen tot aan het Kruis, maar er wel bij willen zijn bij de Verrijzenis en bij het Pinksteren zou ik willen zeggen: Ja, het juist de verrijzenis en het uitzenden van de Geest dat de leerlingen de gebeurtenissen in hun realiteit hebben begrepen.
Dezelfde leerlingen die hun lafheid lieten zien bij de kruisiging en gevlucht zijn, kwamen terug door de veranderende kracht van Zijn Geest en getuigden na Pinksteren voor heel de wereld van hun geloof met hun leven;

En dat wil wat onze vraag hier betreft zeggen: Men kan de grootheid van die Liefde niet scheiden van de diepe waarheid, men kan niet in Zijn nabijheid blijven zonder een totale verandering/transformatie, en zich laten veranderen door Hem. Die boodschap laat zich horen aan al de mensen die willen en kunnen antwoorden aan de eisen van God. Jezus voegt aan de Heiligheid van de Vader de verloren menselijkheid toe, en vraagt ons om ons te laten veranderen door de Zaligsprekingen, om mensen te worden met een puur hart, om in de aanwezigheid van Zijn Vader te kunnen blijven.

Het probleem van de argumentatie van Mgr. Bonny en van talrijke anderen is dit: men vergeet dat de Wet meer is dan een simpele wet. Jezus legt uit vanuit het Oude Testament dat het God zelf is die de Wet gegeven heeft. Jezus neemt het niet op voor individuele personen naar aanleiding van een wet die abstract zou zijn, maar hij is de persoon van de verzoening tussen de waarheid en de liefde, van het recht en de barmhartigheid, van de heiligheid die verdeeld met de radicale nabijheid bij de mensen. Hij laat zich niet misbruiken als men Hem wil tegenover de Wet stellen. In zijn persoon is Hij de wet in al haar diepte, de nieuwe wet; in die zin dat hij een onvoorwaardelijke en onverdiende liefde geeft, en dat tegenover iedereen. En het is ook waar dat hij zich persoonlijk wendt tot iedereen. Maar hij laat nooit zijn uitnodiging achterwege aan iedereen om een antwoord te geven op Zijn Liefde die de realiteit zelf is. Want het is een Liefde die nooit zou moeten gescheiden worden van de schittering van de waarheid. En hij nodigt ons uit om op weg te gaan op de weg van de heiligheid van de liefde, van de vernieuwing, zodat we door de kracht van zijn genade het oneindige licht van de waarheid zouden leren kennen en de liefde van zijn vader als de echte bron van de Wet; die tegelijkertijd de bron is van ons geweten en ook van de natuurwet die daarmee overeenkomt.

Of anders gezegd: Alles dat tegen het heil ingaat, alles wat ons scheidt van God is in de wereld gekomen door ongehoorzaamheid aan Hem. De weg die ons terug naar de Vader brengt, gaat steds via de gehoorzaamheid aan de liefde in, met en door Christus.
Het is dus weinig zinvol om al de passages van het Evangelie op te sommen die de Kerk gaan helpen bij gebrek aan geloof, en erop te wijzen dat de Heer Jezus nooit iemand kwaad doet, in geen enkele situatie, zelfs niet wanneer de Schrift uitdrukkelijk zegt dat het om zonde gaat.

Ja, Jezus heeft de zondaar lief, maar Hij en Zijn Vader haten de leugen! Het heeft evenmin zin om die passages te verzwijgen of te vergeten waarin Jezus ons oproept om een definitief Ja tegen Hem te zeggen, en waarin Hij ons vraagt aan trouw aan Hem; Of die waarin Hij zich laat zien als onze rechter. Ja, Jezus zoekt ons waar we zijn, maar hij wil ons niet daar laten waar we zijn! Hij heeft ons lief zoals we zijn, maar hij wil niet dat we blijven zoals we zijn.

Om het simpel te zeggen: het is het doopsel dat het eerste sacrament is dat ons tot Hem doet behoren, aan Zijn Kerk, en de Eucharistie betekent dat wij bereid zijn ons ons aan Hem te houden aan de voet van het Kruis, en ze geeft ons de kracht om dat te doen.

Het is goed om te tonen dat de weg van Jezus naar de mens toe een nieuwe meer persoonlijk begrip met zich meebrengt, meer subjectief van de wet; maar de weg van de heiligheid blijft steeds objectief, want die reikt tot aan de nabijheid met de Vader. In mijn ogen doet met de theologische waarheid te kort door te spreken en de subjectiviteit te vermijden. Daar hebben we genoeg over horen praten. Het zou goed zijn om nu eens de nadruk te leggen op de objectiviteit van de terugkeer naar de Vader over de weg van de Heiligheid.

Wij vergeten simpelweg dat de Openbaring van Jezus vol van barmhartigheid de Wet niet heeft afgeschaft maar dat Hij ons alleen heeft getoond dat de Auteur van de Wet ons liefheeft met een oneindige liefde. En het is daarom dat hij wat strengheid heeft getoond door het geven van de wet, opdat we zouden leren te antwoorden aan de grootsheid van die Liefde; als een Goede Vader die soms voor een tijd streng moet zijn voor zijn kinderen. Maar dat neemt niet weg dat God ons wil redden, elk van ons! Maar de verlossing komt niet vanzelf, zoals de Schrift ons leert, ze heeft nood aan onze bekering.

En ik heb er nodeloos achter gezocht, maar in het erg gedocumenteerde geschrift van Mgr. Bonny vind ik geen enkel spoor van deze nood aan bekering.

Bron vertaling: http://heiligsacrament.blogspot.be/2015/05/antwoord-van-mgr-oster-bisschop-van.html

Bron oorspronkelijke tekst: http://www.katholisch.de/aktuelles/aktuelle-artikel/erlosung-ist-kein-selbstlaufer